- حسن ابی (حَ سَ اَ)
الشیخ حسن احمد قاسم الابی، قاضی محاکم شرعی در مصر. او راست: ’انسان عین البیان’ که شرح منظومه ای است در بیان. از محمدبک فهمی الرشیدی چ مصر سال 1895 م
معنی حسن ابی - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(حَ سَ چَ لَ)
لغت نامه دهخدا
ابن محمدشاه بن علاءالدین علی بن یوسف بن بالی محمدشاه بن شمس فناری رومی حنفی (840- 886 هجری قمری). او راست: حاشیه بر انوارالتنزیل و جز آن. (هدیه العارفین ج 1 ص 288) (کشف الظنون). و چند کتاب از وی چاپ شده است. رجوع به معجم المطبوعات و فهرست سپهسالار ج 2 ص 437 و نیز رجوع به فناری و فناری زاده شود
ابن علی بن امرالله بن عبدالقادر حمیدی رومی قاضی. معروف به ابن حنایی و قنالی زاده (953- 1012 هجری قمری). او راست: حاشیه ای بر دررالاحکام و تذکرۀ حسن چلبی. رجوع به هدیهالعارفین ج 1 ص 290 و کشف الظنون و فهرست سپهسالار ج 2 ص 472 و قنالی زاده شود
متخلص به ظریفی. او راست: کاشف الاسرار. (کشف الظنون)
ابن علی بن امرالله بن عبدالقادر حمیدی رومی قاضی. معروف به ابن حنایی و قنالی زاده (953- 1012 هجری قمری). او راست: حاشیه ای بر دررالاحکام و تذکرۀ حسن چلبی. رجوع به هدیهالعارفین ج 1 ص 290 و کشف الظنون و فهرست سپهسالار ج 2 ص 472 و قنالی زاده شود
متخلص به ظریفی. او راست: کاشف الاسرار. (کشف الظنون)
(حَ سَنِ قُ)
لغت نامه دهخدا
ابن محمد بن مفرج بن حمادبن حسین معافری قرطبی (348- 431 هجری قمری). او راست: ’الاحتفال فی الرجال’. (هدیه العارفین ج 1 ص 275) (زرکلی چ 1 ص 239)
(حُ نِ هََ دْیْ)
لغت نامه دهخدا
عبارتست از آنکه نفس را به تکمیل خود به حیلتهای پسندیده رغبتی صادق حاصل آید. (نفائس الفنون - حکمت مدنی)
(حَ سَ نِ هََ بَ)
لغت نامه دهخدا
ابن علی جابر بن صلاح صنعانی یمنی. درگذشتۀ 1079 هجری قمری او راست: دیوان شعر. (هدیه العارفین ج 1 ص 294) (زرکلی 234 از خلاصه الاثر ج 2 ص 30)
(حَ سَ نِ حِلْ لی)
لغت نامه دهخدا
ابن علی بن داود، معروف به ابن داود حلی (647- 710 هجری قمری). او راست: ’اکلیل الناجی’ در عروض. و یازده کتاب دیگر او در هدیهالعارفین (ج 1 ص 283) یاد شده ولیکن نام او را به غلط حسین آورده، و نامی از کتاب رجال او نیاورده است و گویا این اشتباه را اسماعیل پاشا از قصص العلماء (ص 303) گرفته باشد. وی کتابی بزرگ در رجال دارد که در ذریعه (ج 10 ص 84) یاد شده است
(حَ سَ نِ حَ لَ)
لغت نامه دهخدا
ابن زین الدین بن عمر بن بدرالدین بن عمر بن حسن بن عمر بن حبیب شافعی دمشقی حلبی 710- 779 هجری قمری). در حلب بزاد و همانجا ساکن بود. او راست: اخبارالدول و جز آن که در هدیهالعارفین (ج 1 ص 386- 287) و زرکلی (چ 1 ص 236) یاد شده است
(حَ سَ نِ حَقْقی)
لغت نامه دهخدا
ابن مصطفی پاشا وزیر اشقودره ای. وزیر دولت عثمانی بود و معزولاً در 1313 هجری قمری در حلب درگذشت. دیوان شعر ترکی دارد. (هدیه العارفین ج 2 ص 303)
(حَ سَ نِ جُلْ لا)
لغت نامه دهخدا
ابن احمد بن محمد طبری بغدادی شافعی. فقیه، درگذشتۀ 375 هجری قمری او راست: ’المدخل فی الجدل’. (هدیهالعارفین ج 1 ص 271)
(حَ سَ نِ)
لغت نامه دهخدا
نحوی. ملقب به حسام الدین کاتی، که در 760 هجری قمری درگذشته. او راست: ’شرح مختصر ایساغوجی’ و شرح مفتاح العلوم. (هدیهالعارفین ج 1 ص 286) و رجوع به حسام الدین کاتی شود
(حَ سَ نِ بِ)
لغت نامه دهخدا
اصفهانی انصاری. ابن علی بن محمود. او راست: منظومه در توحید و تاریخ ری و اصفهان و جز آن. (ذریعه ج 1 ص 37 و ج 2 ص 347 و ج 4 ص 487)
(حَ سَ اَ قِ)
لغت نامه دهخدا
دهی از دهستان کلمکان بخش طرقبۀ شهرستان مشهد در 45 هزارگزی شمال باختری طرقبه و 8 هزارگزی گلمکان. دامنه و معتدل است. 209 تن سکنۀ شیعۀ فارسی زبان دارد. آب آن از قنات و محصول آن غلات، بنشن، تریاک، میوه جات و شغل اهالی زراعت و قالیچه بافی است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9)
(حَ سَ نِ اَ لا)
لغت نامه دهخدا
در اصطلاح رجال و درایت حدیثی است که نسبت آن به حسن، مثل حدیث صحیح اعلی است، نسبت به حدیث صحیح
(اَشْ یَ)
لغت نامه دهخدا
لقب ابوعلی حسن بن موسی الاشیب بود که اصلاً از مردم خراسان بشمار میرفت ولی در بغداد سکونت داشت و سپس امر قضای بلاد شام را بر عهده گرفت و در ری درگذشت. وی از محمد بن عبدالرحمن بن بی دینو (کذا) و شیبان بن عبدالرحمن مؤدب و شعبه بن حجاج و ورقابن عمر و حمادبن طلحه و عبدالله بن لهیعه سماع کرد و احمد بن حنبل و ابوخیثمه و احمد بن منیع و رمادی و بشر بن موسی اسدی ازو روایت دارند. در بغداد بسیار حدیث کرد و آنگاه از جانب هارون الرشید عهده دار امرقضای موصل و حمص شد، سپس در روزگار خلافت مأمون ببغداد آمد و همین که وارد شد مأمون او را بکار قضای طبرستان گسیل کرد و بدان سوی شتافت و سرانجام در ماه ربیع سال 209 هجری قمری در ری درگذشت. علی بن مدینی او را ضعیف دانسته و یحیی بن معین و دیگران وی را موثق شمرده اند. (از انساب سمعانی). و رجوع به ابوعلی شود
(حَ سَ نِ اَ سَ)
لغت نامه دهخدا
ابن مرتضی آل اسدالله دزفولی کاظمینی معاصر. چند دیوان به عربی دارد. (ذریعه ج 9 ص 240)
(حَ سَ نِ قُ)
لغت نامه دهخدا
ابن علی بن حسن بن عبدالملک قمی. وی در 865 هجری قمری کتاب تاریخ قم حسن بن محمد بن حسین را به فارسی ترجمه کرد. و نسخۀ ترجمه بوسیلۀ سیدجلال تهرانی در 1353 هجری قمری در تهران چاپ شد. مترجم، این کتاب را به دستور خواجه فخرالدین ابراهیم بن خواجه عمادالدین محمود وزیر بن الصاحب خواجه شمس الدین محمد بن علی صفی به فارسی گردانیده است. و چون نسخۀ عربی این کتاب در دست نیست سید حسون براقی بخشی از آن را به عربی گردانیده است. (ذریعه ج 3 صص 276 -278)
(حَ سَ نِ)
لغت نامه دهخدا
ملا حسن کاشی، آملی شاعر و معاصر علامۀ حلی. درگذشتۀ 726 هجری قمری او راست: ’هفت بند’ در مدایح اهل بیت و کتاب انشاء. و قبر وی در حجره ای معروف در آغاز بازار ’سوق العتیق’ در شهر کاظمین نزدیک قبر سید شریف مرتضی بوده و آن مقبره در سال 1353 هجری قمری در میان خیابان افتاد. (ذریعه ج 2 ص 391 و ج 9 ص 245) (روضات الجنات 171)
(حَ سَ نِ اَ بَ ح ح)
لغت نامه دهخدا
ابن ابراهیم بغدادی مشهور به أبح ریاضی دان زمان مأمون عباسی بود و به سال 230 هجری قمری درگذشت. او راست: ’الاختیارات’ و ’المطر’ و ’الموالید’. (هدیه العارفین ج 1 ص 266)
(حَ سَ نِ طَ بَ)
لغت نامه دهخدا
ابن محمد بن اسماعیل بن حسن بن زید بن حسن. صاحب طبرستان که در 250 هجری قمری دعوت آشکار کرد و در مازندران در 270 هجری قمری درگذشت. او راست: ’البیان’ و ’الحجه’. (ذریعه ج 5 ص 30). و گاهی وی را به لقب داعی کبیر و گاهی حسن بن زید خوانند و فرزندان وی تا سال 316 هجری قمری با طاهریان و صفاریان و سامانیان در کشمکش بوده اند. رجوع به علویان طبرستان و نیز رجوع شودبه ابن ندیم ص 274 و تاریخ طبرستان ص 240 و کامل ابن اثیر ج 7 ص 49 و 98 و تاریخ اسلام دکتر فیاض ص 200 و تاریخ الخلفاء ص 112 و ذریعه ج 4 ص 286 و زرکلی ص 226 شود
(حَ سَ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان ماهور میلاتی بخش خشت شهرستان کازرون در 48هزارگزی شمال باختر کنارتخته و جنوب باختر کودرا. کوهستانی و گرمسیر است. 80 تن سکنۀ شیعۀ فارسی و ترکی و لری زبان دارد. آب آن از چشمه و محصول آنجا غلات، تریاک و شغل اهالی زراعت و قالی بافی است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)
(حَ سَ نِ عَکْ کی)
لغت نامه دهخدا
ابن علی بن محمد بطیحش علوی حنفی (1075- 1121 هجری قمری). او راست: جواهرالعقود و سه کتاب دیگر که در هدیهالعارفین (ج 1 ص 296) و اعلام زرکلی بنقل از سلک الدرر (ج 2 ص 31) یاد شده است
(حَ سَ نِ عَ)
لغت نامه دهخدا
ابن علی بن نصر بن عقیل واسطی بغدادی. شاعر. مدتی در خدمت ملک امجد در بعلبک بود و در 596 هجری قمری درگذشت. (فوات الوفیات ج 1 ص 124) (زرکلی چ 1 ص 233)
(حَ سَ نِ)
لغت نامه دهخدا
ابن محمد بن عبدالله ، ملقب به شرف الدین دمشقی. درگذشتۀ 743 هجری قمری او راست: التبیان در معانی و بیان و جز آن. (هدیه العارفین ج 1 ص 283) (روضات ص 224)
(طَ بَ)
لغت نامه دهخدا
ابوعلی حسن بن قاسم الطبری. از علمای شافعیه است ووی راست: کتاب مختصر مسائل الخلاف فی الکلام و النظر. و صاحب قاموس الاعلام آرد: یکی از مشاهیر فقهای شافعی است علم فقه را از ابوعلی بن ابی هریره اخذ کرده، در بغداد مشغول تدریس بوده است. اثر موسوم به ’المحرر فی النظر’ وی نخستین تشبثی است که در علم خلاف بعمل آمده و دو تألیف مسمی به الافصاح، و العده در فقه داردو کتابی دائر بر ’جدل و اصول فقه’ نیز نگاشته است. او بسال 305 هجری قمری درگذشته است. (قاموس الاعلام ترکی). رجوع به ابوعلی حسن بن قاسم طبری، ابوعلی حسین بن قاسم در همین لغت نامه و الاعلام زرکلی ج 2 ص 446 شود
(حَ سَ)
لغت نامه دهخدا
ابن قحطبۀ طائی. از سرداران معروف آغاز حکومت عباسی بود. در 97 هجری قمری متولد و در 136 هجری قمری از طرف منصور به حکومت ارمنستان منصوب شد و در 140 هجری قمری او را با 70 هزار سوار به ملطیه فرستاد و جنگ تابستانی سال 162 هجری قمری را او اداره کرد و به داخل روم رفت و رومیان لقب ’تنین’ به وی دادند. او در بغداد در 181 هجری قمری درگذشت. (زرکلی چ 1 ص 238). و رجوع به حسن حلبی شود
(حَ سَ نِ)
لغت نامه دهخدا
ابن عبدالله آق حصاری قاضی حنفی زاهد بسنوی. درگذشتۀ 1025 هجری قمری او راست: ازهار الروضات و ده کتاب دیگر که در هدیهالعارفین ج 1 صص 291-292 و کشف الظنون یاد شده است
(حَ سَ نِ لِ)
لغت نامه دهخدا
ابن جعفر بن محمد موسوی حسنی قرشی طالبی. والی مکهدر 384 هجری قمری از طرف عبیدیان مصر بود، و سپس بر ایشان یاغی شد و به نام خویش خطبه خواند و 43 سال حکومت کرد و در 430 هجری قمری درگذشت. (زرکلی چ 1 ص 223)
ابن عبدالله اشتیبی. متخلص به طالبی و معروف به حسن دده مولوی، شیخ زوایۀ قاهره بود و به قسطنطنیه شد و در 1125 هجری قمری درگذشت. او راست: هدیهالاحوال در شرح مثنوی ناتمام. (هدیهالعارفین ج 1 ص 297)
ابن عبدالله اشتیبی. متخلص به طالبی و معروف به حسن دده مولوی، شیخ زوایۀ قاهره بود و به قسطنطنیه شد و در 1125 هجری قمری درگذشت. او راست: هدیهالاحوال در شرح مثنوی ناتمام. (هدیهالعارفین ج 1 ص 297)
(حَ سَ نِ شِ)
لغت نامه دهخدا
ابن علی. شاعر دربار ارسلانشاه سلجوقی. (ذریعه ج 9 ص 240 بنقل از عوفی) (مجمعالفصحاء ج 1 ص 197)
(حَ سَ نِ شَطْ طی)
لغت نامه دهخدا
ابن عمر بن معروف حنبلی. فقیه بغدادی دمشقی (1205- 1274 هجری قمری). کتابهایی دارد که در اعلام زرکلی (ص 236 چ 1) یاد شده است
(حَ سَ نِ لُدْ دی)
لغت نامه دهخدا
ابن محمود مقدسی شافعی. درگذشتۀ پیرامن 1100 هجری قمری او راست: ’حاشیه بر شرح مفتاح’ و جز آن. (هدیه العارفین ج 1 ص 295)
(حَ سَ لَ بَ / بِ)
لغت نامه دهخدا
شلم. درخت ضرو. (منتهی الارب). کمکامه. اسم فارسی حصی البان. حلتیت الطیب. انگم. کنگام. درختش کلنگو نام است
(حَ سَ نِ کُبْ بَ)
لغت نامه دهخدا
شیخ محمد حسن کبه، ابن محمد صالح کبۀ بغدادی (1269-1336 هجری قمری). از شعرا و علمای شیعه در سدۀ چهاردهم هجری و شاگرد میرزا حسن شیرازی در سامراء و درگذشته و مدفون درنجف است. او راست: حاشیۀ وسائل و حاشیه های دیگر و حجّیه الظن و الخلل فی الصلاه که در 1307 هجری قمری نگاشته است. (ذریعه ج 7 ص 249 و ج 9 ص 245) (ریحانه الادب)
(حَ سَنِ اِ بِ)
لغت نامه دهخدا
ابن محمد بن احمد بن نجا، ملقب به عزالدین. در نصیبین در 586 هجری قمری متولد شد و در دمشق بزیست و همانجا در 660 هجری قمری درگذشت. از چشم کوربود لیکن آزادفکر و آزاده طبع بود، با دانشمندان همه ملل همکاری میکرد. نسبت به اشراف و بزرگان سخت بد میگفت و به دیدار هیچکس نمی رفت. و حتی قاضی ابن خلکان خود به دیدار او در منزلش رفت ولیکن حسن به او نیزوقعی ننهاد و لذا قاضی او را در تاریخ ثبت نکرد. شعر هجائی برای بزرگان، بسیار دارد. (زرکلی، از فوات الوفیات ج 1 ص 134). و شاید هم اوست که چلبی گوید مکنی به ابوعلی است و ’تاریخ اربل’ دارد. (کشف الظنون)
عسل البنی: گلغر از گیاهان درختی از تیره جاوی ها که بعض گونه هایش بصورت درختچه میباشد و آن خاص نواحی حاره است و برخی انواع آن در نواحی معتدله میروید برگهایش ساده و منفرد و بدون گوشوارک و پوشیده از کرک است